استفاده از هر ابزار و وسیله ای نیاز به شناخت کامل از آن دارد. در این صورت حفظ و نگهداری از آن آسان تر و عمر مفید آن بیشتر می شود. خودرو نیز یکی از این وسیله های پرمصرف برای انسان ها است و شناخت قطعات آن می تواند مهم باشد. در صورتی که اطلاعات کافی در مورد قطعات موتور خودرو داشته باشیم، بهترین عکس العمل را در مواقع ضروری نشان می دهیم. اگر اطلاعات ناکافی داشته باشیم ممکن است، اوضاع بدی را در شرایط مختلف برای ماشین پیش بیاوریم. قطعا اصلی ترین بخش یک خودرو موتور آن است. ما در این محتوا می خواهیم بیشتر در مورد چیستی موتور خودرو و انواع قطعات موتور خودرو صحبت کنیم. برای شناخت این اجزای مهم همراه ما بمانید.
موتور خودرو چیست و چه وظیفه ای دارد؟
به خوبی می دانید که اصلی ترین بخش ماشین، موتور آن است که به صورت قلب تپنده این دستگاه عمل می کند. به دلیل حساسیت بالایی که قسمت موتور خودرو دارد هزینه هایی که برای تعمیر آن صرف می شود بیشتر از سایر نقاط ماشین است. گاهی یک اختلال کوچک در قطعات موتور خودرو باعث از کار افتادن موتور می شود. در واقع موتور ماشین انرژی که از سوخت می گیرد را صرف انرژی مکانیکی می کند. این انرژی مکانیکی باعث متحرک شدن چرخ های خودرو می شود. موتور خودرو یا ماشین، جزء موتور های احتراق داخلی هستند؛ یعنی واکنش هوا و سوخت درون موتور شکل می گیرد.
اما وظیفه موتور خودرو چیست؟ موتور خودرو این وظیفه را دارد که نیروی وارده برای حرکت دادن ماشین را توسط سوخت تامین کند. موتور به چند صورت دیزلی یا بنزینی هستند؛ در حالی که در دنیا ساخت خودروهایی با موتور برقی انجام می شود و شاهد موتورهای الکتریکی هستیم. قطعات موتور خودرو با توجه به نوع سوختی که دارند متفاوت هستند.
در حالی که خودرو با موتور برقی عملکرد بهتری دارد و مانع از آلودگی محیطی می شوند. متاسفانه در کشور ما زمینه برای تولید چنین موتور ماشینی وجود ندارد. خودروسازان همچنان در این صنعت به تولید ماشین ها با موتور سوختی مشغول هستند. موتور ماشین سنگین با گازوئیل و ماشین های سواری با بنزین یا گاز کار می کند.
موتور خودرو از چه اجزایی تشکیل شده است؟
قطعات موتور خودرو به چندین جزء تقسیم بندی می شود؛ اما قبل از آنکه بخواهیم این قطعات را نام ببریم انواع موتور ماشین را توضیح می دهیم. موتور ماشین به سه صورت دیزلی، بنزینی و الکتریکی است.
- موتور دیزلی از جمله موتورهایی هستند که با دیزل کار می کنند. این موتور فاقد شمع بوده و برای آمیختن هوا سوخت فشرده سازی می شوند در این صورت سوخت دیزلی به سیلندر وارد شده و ماشین شروع به حرکت می کند. از نظر عملکرد، موتور دیزلی از موتور بنزینی بهتر عمل می کنند. به دلیل کارایی و استقامت بالایی که دارند در ماشین های سنگین از آن ها استفاده می کنند.
- از رایج ترین موتور ماشین، نوع بنزینی است. قطعات موتور خودرو بنزینی به راحتی قابل دسترس هستند. همانطور که از اسمش مشخص است با بنزین کار می کند. شمع در داخل موتور ماشین وقتی جریان فشرده هوا به آن منتقل شود جرقه می زند. این جرقه ماشین را به حرکت می اندازد.
- در آخر موتور ماشین الکتریکی که نسل جدیدی از موتورها هستند که صرفه اقتصادی خوبی دارند. با باتری الکتریکی کار می کنند. در نتیجه این موتورها به دلیل آلایندگی صفری که دارند محبوبیت بالایی در بین مصرف‌کنندگان دارد.
بلوک سیلندر
یکی از قطعات موتور خودرو بلوک سیلندر است که معمولا از جنس چدن یا آلومینیومی ساخته می شود. البته جنس چدن آن مقاومت بهتری دارد. پیستون و میل لنگ در بلوک سیلندر قرار دارند.
سیلندر
برای احتراق سوخت و هوا نیاز به یک میله تو خالی است که به آن سیلندر گفته می شود. سیلندرها با آرایش مختلفی وجود دارند. خطی و خورجینی از نمونه تولید شده در این باب است. موتورهایی که دارای پیستون هستند دارای سیلندر بوده در واقع این قطعه از این موتورها حذف نشدنی است. این قطعه در حرکت پیستون نقش دارد. برای اینکه از هدر رفت انرژی جلوگیری شود این قطعه را آب بندی می کنند. این امر مانع از نشت روغن می شود.
سرسیلندر
به یک قسمت دیگری به بلوک سیلندر متصل است سرسیلندر گفته می شود. در این قسمت قطعات دیگری مانند شمع، سوپاپ و انژکتور قرار می گیرد. جنس این محصول از آلیاژ آلومینیومی است. این قطعه در موتورهایی که درون سوز هستند وجود دارد. اگر میزان فشار زیادی روی این قطعه به وجود آید می سوزد. در صورتی که نیاز به تعمیر داشت حتما آن را به افراد متخصص بسپارید.
واشر سرسیلندر
واشر سرسیلندر از قطعات موتور خودرو است که وظیفه آب بندی محفظه احتراق را برعهده دارد. این واشر، سیلندر و سرسیلندر را به هم متصل می کند. از جنس پنبه نسوز است و مقاومت بالایی در برابر ساییدگی دارد. همچنین این امکان را می دهد که آب و روغن بدون مخلوط شدن با هم در موتور حرکت کنند. در صورتی که موتور آب و روغن قاطی کند یا از اگزوز آب بیرون آید نشانه های سوختگی واشر است. در چنین مواقعی بدون معطلی ماشین را با بکسل به تعمیرگاه برسانید.
بوش سیلندر
بوش سیلندر به شکل استوانه و از جنس چدن یا فولاد است. وقتی پیستون درون سیلندر بخواهد حرکت کند به این استوانه نیاز دارد. هنگامی که بوش سیلندر با رینگ ها مماس می شود احتمال آسیب یا فرسایش دارد؛ به همین سبب به صورت دوره ای باید سرویس شود. این تکه از قطعات موتور خودرو به چند شکل مورد استفاده قرار می گیرد.
- بوش سیلندر آب گرد
- بوش سیلندر خشک
- بوش سیلندر شیاردار
کارتر
میل لنگ در یک محفظه ای وجود دارد که به آن کارتر می گویند. بسیاری آن را به کارتل نیز می شناسند. این قطعه در میان قطعات موتور ماشین به عنوان بزرگترین محفظه معرفی می شود. میل لنگ و شاتون در این قطعه قرار دارند. یک مخزن در کف کارتر قرار دارد که روغن موتور داغ شده درون آن ریخته و بعد از سرد شدن دوباره به محفظه خود برمی گردد. پمپ روغن نیز در داخل کارتر وجود دارد.
واترپمپ
واتر پمپ یا پولی پمپ از قطعات موتور خودرو است که مانع از جوش آوردن موتور می شود. دمای موتور را به وسیله جریان آب یخ یا ضد یخ تنظیم می کند. وقتی موتور حرکت می کند واتر پمپ شروع به کار می کند و آب را از بلوک سیلندر و رادیاتور جا به جا می نماید. همچنین در مواقعی که موتور بسیار سرد می شود دمای آن را بالا می برد. در صورتی که موتور با دمای بالا یا پایین کار کند دچار فرسودگی می شود.
پیستون
در درون سیلندر یک جزئی وجود دارد و به آن پیستون گفته می شود که با انبساط گاز عمل جرقه زنی را کامل می کند. سپس انرژی که از احتراق حاصل می شود توسط میل رابط به قطعه میل لنگ می فرستد. جنس تولیدی برای ساخت پیستون از چدن، آلومینیوم یا فولاد است. جنس آلومینیومی به دلیل وزن پایینی که دارد بازتاب بهتری از خود نشان می دهد. انتقال حرارت در جنس آلومینیومی از دیگر محصولات بهتر است.
رینگ پیستون
رینگ پیستون در برابر گرما دارای مقاومت بالایی است و انعطاف پذیری خیلی خوبی دارد. به تعداد سیلندرها رینگ پیستون مورد استفاده قرار می گیرد. این رینگ ها روی پیستون هستند و با بست هایی گرد آن را محکم می کنند.
سوپاپ
از قطعات موتور خودرو سوپاپ ها هستند که به دو شکل ورودی و خروجی تولید می شوند. سوپاپ ورودی برای هوا و سوپاپ خارجی برای دود است و کانال دود و هوا از هم تفکیک می شوند. هوای ورودی و گازهای خروجی توسط این قطعه کنترل می گردند. سوپاپ ها از جنس هایی تولید می شوند که مقاومت خوبی در برابر گرما دارند. برای اینکه عملکرد و عمر مفید سوپاپ بالا برود باید روغن کاری شود.
فنر سوپاپ
فنر سوپاپ جزئی از قطعات موتور خودرو است که کارایی آن باز و بسته شدن است. با این کار سوپاپ در مکان خود به شکل ثابت قرار می گیرد. حالت قرارگیری این فنر عمودی و برروی سیلندر است و یک وزن بیست تا چهل کیلویی را متحمل می شود. به دلیل باز و بسته شدن زیاد و حرکات پی در پی دچار فرسایش می شود و نیاز به تعویض دارد.
میل لنگ
به کمک میل لنگ، پیستون به صورت چرخشی حرکت می کند. خود پیستون با رفت و آمد به تنهایی قادر به حرکت چرخ نخواهد بود؛ بلکه این میل لنگ است که با حرکت چرخشی باعث حرکت چرخ می شود. میل لنگ برروی بلوک سیلندر نصب می شود. تامین نیروی لازمه برای دینام، هیدرولیک، پمپ و کمپرسور نیز با میل لنگ است. در صورتی که میل لنگ بدون روغن کار کند امکان شکستگی در آن وجود دارد؛ بنابراین حتما یاتاقان را روغن کاری کنید.
مطالعه بیشتر: یاتاقان چیست ؟
میل سوپاپ
سوپاپ موتور برای باز و بسته شدن نیاز به میل سوپاپ یا میل بادامک دارند. این میل ها در زمان بندی مشخص شده ای سوپاپ را باز و بسته می کنند. تسمه تایم زمان بندی را به شکل مشخص شده ای کنترل می کند. در صورت کمبود روغن ممکن است این قطعه از موتور نیز از کار بیفتد. بنابراین روغن کاری در سلامت تمام قطعات موتور خودرو نقش دارد. این قطعه خود چندین قطعه به نام های صفحه قفل، میله فشار، واشر و یاتاقان دارد.
شمع
شمع قطعه ای است که جرقه زنی درون سیلندر را برعهده دارد. برقی از طریق کویل به شمع می رسد و جرقه ایجاد می شود. محل قرارگیری شمع برروی سرسیلندر است. شمع از چند بخش واشر، الکترود و یک روکش تولید می شود. برروی هر سیلندر درون موتور یک شمع وجود دارد. در برخی مواقع هر سیلندر دو شمع متفاوت دارند. انواع شمع ها به قرار زیر هستند.
- گرم
- سرد
- پلاتینیومی
- چند الکترودی
- نیکلی
مطالعه بیشتر: زمان تعویض شمع خودرو
فالیویل
قطعات موتور خودرو تنوع زیادی دارند. از جمله فالیویل که یک شکل گرد و بشقابی دارد. وزن بالایی آن قابل توجه است. این قطعه نیرو را به گیربکس انتقال می دهد. دیسک و صفحه وظیفه انتقال توان را برعهده دارند. نیروی به وجود آمده ذخیره می شود.
تسمه تایم
دیگر قطعات موتور خودرو، تسمه تایم است. این وسیله در داخل موتور وجود دارد و وظیفه آن وصل کردن میل لنگ به میل سوپاپ است. در اصل وظیفه آن تنظیم و کنترل کردن زمان و باز و بسته شدن فنر سوپاپ خواهد بود. این قطعه از پلاستیک ساخته می شود و به طور تقریبی در هر ۶۰ هزار کیلومتر باید تعویض شود. در برخی از ماشین ها به جای تسمه تایم از زنجیر تایم استفاده می شود.
مطالعه بیشتر : تسمه تایم چیست؟
شاتون
خودروهای درون ساز دارای شاتون هستند و وظیفه آن پل میان میل لنگ و پیستون است. دو سر آن که کوچک و بزرگ است به این دو قطعه وصل می شوند. جنس آن فولادی و به استقامت معروف است. وقتی این قطعه خراب شود ممکن است فشار زیادی به موتور ماشین وارد گردد. شاتون به سه قسمت یاتاقان بزرگ، یاتاقان کوچک و بدنه تقسیم می شود.
سخن نهایی
خودرو از مهمترین ابزار در دنیای امروز است که در برند و مدل های متنوعی طراحی و تولید می شود. اصلی ترین بخش هر خودرو موتور آن است. در صورتی که موتور بی عیب و نقص باشد و قطعات موتور خودرو از کیفیت خوبی برخوردار باشند، عمر مفید آن تا ۵۰ سال خواهد بود. قطعا نیاز به قطعات موتور خواهید داشت ولی خرید از مراکز معتبر مثل مستریدکی فراموش نشود تا بتوانید جنس ارگانیک تهیه کنید.
پست قبلی
پست بعدی
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید