چک کردن روغن هیدرولیک فرمان چگونه انجام می شود؟

چک کردن روغن هیدرولیک فرمان همان مشکلی‌ست که می‌خواهیم درباره‌ش صحبت کنیم. تقریبا همه‌‎ی خودروها به‌خصوص خودروهای تولید جدید و پیشرفته‌ از سیستم فرمان هیدرولیک استفاده می‌کنند. این سیستم در اصل به کمک راننده آمده است راننده تا بدون زحمت زیاد و با کنترل بیشتر، فرمان را بچرخاند و هدایت خودرو را در دست داشته باشد. سیستم کمکی هیدرولیک فرمان باعث می‌شود با اعمال کمترین فشار ماشین کنترل شود و راننده در زمان پیچیدن یا دور زدن خودرو را کامل در اختیار داشته باشد. قبل از حضور سیستم فرمان‌های هیدرولیکی در خودروها، هدایت فرمان نیاز به انرژی و قدرت مضاعفی بود که این کار را کمی سخت‌ می‌کرد؛ اینجا بود که این سیستم جزء قطعات ضروری خودرو شد و امروز در بیشتر خودروهای مدرن استفاده می‌شود. اما همه‌چیز هم به ‌این سادگی نیست! وقتی صحبت از یک سیستم جدید و حرفه‌ای به‌میان باشد، لازم است که کنترل‌های لازم و اطلاعات کافی برای استفاده‌ی درست از آن را هم داشته باشید. یکی از این اطلاعات چک کردن روغن هیدرولیک فرمان است. در این مطلب از مستریدکی گام‌به‌گام می‌آموزیم که چگونه روغن هیدرولیک فرمان را چک کنیم و علت کم شدن روغن هیدرولیک فرمان چیست. همراه ما تا پایان این مطلب باشید.

بررسی قیمت روغن هیدرولیک فرمان در مستریدکی

درباره سیستم هیدرولیک فرمان

دو نوع سیستم هدایت فرمان برای تمام خودروها وجود دارد: سیستم فرمان الکتریکی (EPAS) و سیستم فرمان هیدرولیک (HPSA). پایدارترین و آسان‌ترین فرمان‌پذیری در بین این دو سیستم متعلق به سیستم فرمان هیدرولیک است و به‎همین دلیل جزء پرمصرف‌ترین و بهترین سیستم‌هایی است که در صنعت خودروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. کار اصلی سیستم HPSA این است که مقدار معینی از نیرو را به گشتاور اعمال شده اضافه می‌کند و انرژی‌ لازمی که باید برای تغییر جهت فرمان به آن وارد شود را کم می‌کند؛ درنتیجه هدایت آسان‌تر خواهد بود. انرژی سیستم‌های فرمان الکترونیکی نسبت به سیستم فرمان هیدرولیکی کارآمدتر است اما این انرژی بیشتر برای خودروهای کوچک و متوسط کاربرد دارد و برای خودروهای مدرن‌تر و بزرگ‌تر عملکرد خوبی از خود نشان نخواهد داد. مکانیسم سیستم کمکی فرمان هیدرولیک از چرخ‌‌دنده‌های دندانه‌دار و چرخ‌‌دنده‌های جناحی ساخته شده و از یک پمپ هم برای کنترل جریان ثابت استفاده می‌کنند. روشی که در سیستم فرمان هیدرولیک به‌کار گرفته شده انرژی درحال اعمال به چرخ‌ها و فرمان خودرو را افزایش می‌دهد و درنتیجه باعث حس سبک‌تر بودن خودرو می‌شود. جعبه دنده‌ فرمان هم دیگر مکانیزمی است که برای رانندگی‌های طولانی‌مدت و خودروهای سنگین در سیستم فرمان هیدرولیک استفاده می‌شود.

اجزای سیستم فرمان هیدورلیک

سیستم HPSA از اجزای مختلفی مثل پمپ هیدرولیک، شیر هیدرولیک، جک هیدرولیک، روغن هیدرولیک و شلنگ هیدرولیک ساخته می‌شود. روغن هیدرولیک فرمان برای تغییر زاویه‌ی چرخ‌های جلو خودرو بر اساس زاویه‌ی فرمان بسیار مهم است، به‌همین دلیل است که چک کردن روغن هیدرولیک فرمان و بررسی علت کم شدن روغن هیدرولیک فرمان از مواردی است که حتما باید در نگه‌داری و استفاده از خودرو به آن توجه کرد.

روغن هیدرولیک در عملکرد و نرمی فرمان چه تاثیری دارد؟

خواص روغن هیدرولیک فرمان چیست؟ روغن هیدرولیک یکی از روغن‌هایی است که در خودرو اهمیت و کاربرد زیادی دارد. وظیفه‌ی اصلی این روغن انتقال قدرت و روان‌کنندگی فرمان خودرو است. درواقع روغن هیدرولیک یک سیال است که قطعات سیستم فرمان هیدرولیک را به‌ حرکت درمی‌آورد یا سرعت حرکت آنها را بیشتر می‌کند. دو نوع روغن هیدرولیک فرمان در بازار وجود دارد:

• روغن نفتی
• روغن سنتتیک

وظیفه‌ی اصلی روغن هیدرولیک فرمان برای کنترل بهتر و روان بودن فرمان است اما کاربردهای دیگری هم دارد؛ برای مثال جک و پمپ خودروهای سنگین از روغن هیدرولیک فرمان استفاده می‌کنند زیرا باعث حرکت آنها با قدرت و انرژی بیشتر می‌شود. وقتی سیستم فرمان هیدرولیک روغن نداشته باشد، کارایی خود را از دست می‌دهد و نمی‌تواند به‌خوبی کار کند، به‌همین دلیل نباید چک کردن روغن هیدرولیک فرمان نادیده گرفت.

چه عواملی باعث کاهش میزان روغن هیدرولیک می‎‌شود؟

روغن هیدرولیک فرمان یکی از مواردی در خودرو است که خیلی دیر خراب می‌شود و عمر و کارایی زیادی دارد. مهم‌ترین علت کمبود روغن هیدرولیک فرمان که باعث کاهش میزان روغن هیدرولیک می‌شود نشت روغن در سیستم هیدرولیک فرمان است. اگر در زمان چک کردن روغن هیدرولیک فرمان متوجه کاهش سطح روغن شدید، در اولین اقدام باید به تعمیرکار خودرو مراجعه کرده تا مشکل نشتی سیستم فرمان را رفع کند.

تعویض نکردن روغن هیدرولیک فرمان چه عواقبی دارد؟

افزودنی‌هایی که به محتویات روغن هیدرولیک اضافه می‌شود باعث محافظت اجزای سیستم در برابر خوردگی و سایش است. اگر این افزودنی‌ها یا سطح لازم روغن هیدرولیک کم شود، در مرحله‌ی اول باعث سفت و کند شدن عملکرد فرمان خودرو می‌شود. این کاهش عملکرد فشار زیادی را به سیستم فرمان خودرو وارد می‌کند و درنهایت خسارت و آسیب دو برابر بیشتر نسبت به حالت عادی است که قطعات داخلی موتور خودرو آسیب می‌بینند. قطعاتی مثل پمپ هیدرولیک و چرخ‌دنده‌ها تخت تاثیر عملکرد روغن هیدرولیک فرمان است.

چه عواملی باعث فاسد شدن روغن هیدرولیک فرمان می‌شوند؟

ماده‌ی اصلی تشکیل‌دهنده‎ی روغن هیدرولیک فرمان، روغن پایه است و همان‌طور که اشاره کردیم این روغن افزودنی‌های چند‌منظوره‌ای دارد که با گرما و ذرات معلق به‌راحتی واکنش نشان نمی‌دهند و دارای یک مقاومت بسیار بالا است. با این وجود، این روغن تحت شرایط خاصی مثل شرایط جوی نامناسب و کارکرد بسیار بالای خودرو، دمای بالای موتور و واکنش و تماس با قطعات داخلی سیستم فرمان فاسد می‌شود و نیاز به چک کردن روغن هیدرولیک فرمان است. اولین نشانه‌ای که خبر از خراب شدن و فاسد شدن روغن هیدرولیک می‌دهد، مشکل در چرخش فرمان و سیستم تعلیق خودرو است. کندی فرمان و سخت شدن کنترل آن به‌حدی واضح و آشکار است که امکان ندارد متوجه آن نشوید و به‎‌ فکر چک‌ کردن روغن هیدرولیک فرمان نیفتید. نشانه‌ی دیگر صدای داخلی خودرو است. اگر روغن هیدرولیک فاسد شود یا روغنی که استفاده کرده‌اید محصولی نامناسب و بی‌کیفیت باشد، هنگام حرکت خودرو مخصوصا زمان چرخاندن فرمان، صدایی از داخل موتور و سیستم هیدرولیک ماشین به گوش‌تان می‌رسد. نشانه‌ی آخر که می‌تواند نشانه‎ی واضح و کمک‌کننده‌ای هم باشد، تغییر در ظاهر و رنگ روغن هیدرولیک است. روغن‌های هیدرولیک خوب و سالم رنگی شفاف دارند اما روغن‌های فاسد یا روغن‌های نامناسبی رنگی کدر، تیره و بوی به‌خصوصی دارند که نشانه‌ی خراب بودن روغن فرمان است.

روغن هیدرولیک فرمان را هرچندوقت یک‌ بار باید چک کرد؟

اگر ذرات پلاستیکی و معلقی که در سیستم فرمان وجود دارد وارد روغن هیدرولیک شود در کوتاه‌ترین زمان ممکن روغن باید تعویض شود. همچنین اگر برای تعویض و چک کردن روغن هیدرولیک فرمان به موقع اقدام نکنید قطعات بیشتری از خودرو آسیب می‌بینند. این کار هزینه‎ و خسارت مالی چندبرابری را روی دست‌تان می‌گذارد. روغن هیدرولیک باید در زمان‌ها و دوره‌های مناسبی تعویض شود و معمولا دفترچه‌های توضیح و راهنمای تمام خودروها درباره‌ی آن صحبت کرده است؛ با این حال اگر در زمان چک کردن روغن هیدرولیک فرمان متوجه کاهش غیرمعمولی سطح آن شدید یا تغییر رنگ و بوی آن توجه شما را جلب کرد،‌ تعویض روغن اولین کاری است که باید انجام دهید.

مراحل چک کردن روغن هیدرولیک فرمان

دربار‌ه‌ی اهمیت استفاده از روغن هیدرولیک فرمان، نقش آن در عملکرد خودرو به‌خصوص فرمان ماشین و علت کم شدن روغن هیدرولیک فرمان و فاسد شدن آن صحبت کردیم؛ حالا زمان آن رسیده تا از مراحل چک کردن روغن هیدرولیک فرمان اطلاعات کامل‌تری کسب کنید. مراحل چک کردن روغن هیدرولیک فرمان را می‌تواند به هفت مرحله‌ی مختلف تقسیم کرد؛ در ادامه‌ به جزئیات و تمام نکات این هفت مرحله می‌پردازیم.

مرحله‌ اول چک کردن روغن هیدرولیک

مرحله‌ی اول زمان کنترل و بازدید از مخزن روغن هیدرولیک است. اگر زمان چرخاندن فرمان،‌ کنترل آن برایتان سخت باشد یا صدای غژ غژ مانند بلندی به گوش‌تان برسد به شما می‌گوید که سطح روغن هیدرولیک پایین است. مخزن هیدرولیک فرمان استوانه‎ای شکل است و در نزدیکی تسمه هیدرولیک فرمان قرار گرفته و با برچسبی که روی آن نصب شده  قابل تشخیص است. بیشتر خودروها محل مخزن روغن هیدرولیک آنها ثابت و در نزدیکی تسمه است اما اگر نتوانستید در مدل‌های جدید و پیشرفته‌تر خودروها آن را پیدا کنید به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید. تولیدکنندگان در خودروهای جدید به‌خاطر صرفه‌جویی در هزینه‌ها و بیشتر کردن فضای اطراف موتور، جای مخزن روغن را عوض کرده‌اند.

مرحله دوم چک کردن روغن هیدرولیک

مرحله‎ی دوم مرحله‌ی زمان کنترل سطح روغن هیدرولیک فرمان است. اگر مخزن روغن از جنس پلاستیک شفاف یا قابل دید باشد به‌راحتی می‌توانید سطح روغن را ببینید. اگر هم جنس مخزن از فلز یا پلاستیک غیرشفاف باشد تنها راهی که پیش پای شما است استفاده از گیج روغنی است که معمولا زیر در مخزن نصب می‎‌شود و به‌کمک آن می‌توان سطح روغن را اندازه‌گیری کرد. یک نکته‌ی مهم در مرحله دوم چک کردن روغن هیدرولیک فرمان وجود دارد که باید آن را در نظر داشته باشید. بعضی از خودروها فقط زمانی می‌توان سطح روغن آن را دید یا اندازه‌گیری کرد که موتور مدت زمان کوتاهی کار کند و بعد از آن خاموش شود، بعضی دیگر از خودروها هم باید موتور درجا کار کند و فرمان را چندبار به طرفین بچرخانید تا بتوان سطح روغن موتور را به‌طور دقیقی اندازه‌گیری کرد. روی مخزن‌ها درجه‌ی Hot (Max) یا درجه Cold (Min) نوشته شده و با توجه به این دو می‌توان از مناسب بودن میزان روغن اطمینان پیدا کرد.

مرحله سوم چک کردن روغن هیدرولیک

اگر مخزن روغن شفاف نبود و برای اندازه‌گیری سطح روغن از گیج استفاده کردید،‌ ابتدا آن را از مخزن بیرون بیاورید، آن را با یک دستمال تمیز و خشک کنید و مجدد تا آخر درون مخزن فرو ببرید و بیرون بیاورید تا ببینید گیج تا کجا به روغن آغشته شده است.

مرحله چهارم چک کردن روغن هیدرولیک

بعد از چک کردن سطح روغن هیدرولیک از سلامت و کیفیت آن مطمئن شوید. روغن هیدرولیک سالم و خوب باید شفاف باشد و رنگی کهربایی یا متمایل به صورتی داشته باشد. اگر رنگ روغن سیاه یا قهوه‌ای تیره بود، نشان از ترکیب ذرات پلاستیکی شلنگ‌ها، اورینگ‌ها یا کاسه نمدها با روغن است که در این صورت باید به‌‌سرعت روغن تعویض شود. همچنین بخش‌های دیگر سیستم هیدرولیک فرمان هم چک و بررسی شود تا از آسیب حفظ شوند. یک راه خوب و مطمئن که می‌توانید با استفاده از آن درمورد رنگ روغن اطمینان پیدا کنید آغشته کردن یک قسمت از دستمال کاغذی سفید به روغن هیدرولیک فرمان است. اگر رنگ روغن تیره نبود پس با ذرات آلوده‌کننده‌ی پلاستیکی ترکیب نشده و جای نگرانی نیست.

مرحله پنجم چک کردن روغن هیدرولیک

وقتی سطح روغن هیدرولیک فرمان را چک کردید، اگر لازم بود روغن اضافه کنید تا به سطح مناسب برسد. خودروهایی که روی مخزن آنها درجه‌بندی وجود دارد باید با توجه روشن یا خاموش بودن موتور روغن به آن اضافه شود تا به درجه Hot یا Cold برسند. وقتی برای چک کردن روغن هیدرولیک فرمان هم از گیج استفاده می‌کنید، روغن را آهسته آهسته و کم اضافه کنید تا روغن مخزن سر نرود.

مرحله ششم چک کردن روغن هیدرولیک

زمان پر کردن مخزن روغن هیدرولیک مراقب باشید مخزن را بیش از حد پر نکنید و کمی سر مخزن را خالی نگه‌دارید. وقتی که روغن هیدرولیک فرمان گرم می‌شود، حجم روغن افزایش پیدا کرده و کار خود را شروع می‌کند؛ اگر مخزن تا بیشترین حد خود پر شود ممکن است در زمان رانندگی این روغن اضافه و سرریز مشکلاتی در خودرو ایجاد کند.

مرحله‌ هفتم چک کردن روغن هیدرولیک

مرحله‌ی آخر بعد از چک کردن و پر کردن دوباره روغن هیدرولیک فرمان باید در مخزن را ببندید. بعضی مخزن‌ها درشان فشاری و بعضی مخزن‌ها برای بسته شدن باید در مخزن چرخانده شود. هر کدام از این دو نوع که بود اطمینان پیدا کنید که در مخزن به خوبی سفت و محکم شده است.

در بلاگ مستریدکی بیشتر بخوانید: روغن‌ ریزی خودرو

نکات مهمی که باید در مراحل چک کردن روغن هیدرولیک فرمان درنظر داشته باشید

مطمئن شوید روغنی که برای خودرو استفاده می‌کنید مناسب اتومبیل شماست و گران‌روی مطلوبی برای سیستم هیدرولیک دارد. اگر در موقعیتی قرار گرفتید که روغن هیدرولیک در دسترس‌تان نبود و نیاز به تعویض یا پر کردن سریع روغن هیدرولیک فرمان داشتید،‌ می‌توانید از واسکازین مخصوص گیربکس برای جایگزینی موقت با روغن هیدرولیک استفاده کنید. روغن واسکازین بسیار شبیه به روغن هیدرولیک فرمان است و تنها مورد تفاوتی که بین این دو وجود دارد مربوط به رنگ آنها است. رنگ واسکازین صورتی یا قرمز است ولی روغن هیدرولیک چنین رنگی ندارد. می‌توانید در زمان چک کردن روغن هیدرولیک فرمان ، برای تهیه‌ی روغن مناسب به سایت فروشگاه مستریدکی مراجعه کنید. ما در فروشگاه مستر یدکی منتظر شماییم تا با ارائه‌ و فروش محصولات و قطعات اصلی و باکیفیت رضایت شما را جلب کنیم و رانندگی امن، مطمئن و بی‌خطر در تمام جاده‌ها داشته باشید.